لە ئەگری-کینگ، باوەڕمان بە ئەوەیە کە سبزیاتی تازە ڕۆڵێکی هەیە لە خواردنی ڕۆژانەماندا و چ شتێک باشترە لە ئەوەی خۆتان دروستی بکەن؟ و هەرچەندە مەتمال نییە هەمیشە بزانیت چی تێدایە، بەڵام خواردنی خۆت دابنیشاندن دەتوانێت ڕابردووی زیاتر لەسەر خواردنەکەت بکەیت و لە کۆتاییدا پارەت بچێت. گرنگ نییە دەستت سەوز بێت یان تازە دەستی پێکردبێت، ئەم تایبەتمەندییانە کەمکەردنەوەی پارەت بخاتە سەر دارستانی خۆت.

هاوچەرخە سادەی گەشەپێدان بۆ باغی سبزیاتی خۆت لە ئەمڕۆدا

گەشەپێدانی سبزیاتی خۆت دەتوانێت ئەزموونێکی خۆش و سودبار بێت. ئەم هەڵبژاردنانە هەن: چۆن لە ماڵدا یاری ‘جیۆپاردی!’ بکەیت١.

شوێنی خۆت هەڵبژێرە: شوێنێک لە باخچەکەت هەڵبژێرە کە ٦ تا ٨ کاتژمێر ڕووناکی ئاسمان بگرێت. دڵنیابە لەوەی ئاو بە باشی دەربێت و دەستگەیشتن بە ئاو آسان بێت.

خاکت آمادە بکە: یەکەم شت کە پێویستت پێیە خاکت تاقی بکەیتەوە بۆ ئەوەی بزانیت پێویستی بە زیادکردنی شتێک وایە، وەکو کۆمپۆست یان کود. خاکەکە بچکێنە و شان و سوڕی لێدەرەوە بۆ ئەوەی شوێنێکی باش دروست بکەیت بۆ ڕەگەزبوونی ڕووەکەکانت.

سەوزییەکانت هەڵبژێرە: سەوزییەکان هەڵبژێرە کە لە ناوچە و کەش و هەواکەتدا باش ڕەگەز دەکەن. دەتوانیت تاقیکردنەوە لەگەڵ سەوزییە ئاسانەکان بکەیت وەک تەنیا , لێتیس و فلفل.

دانە یان نەهاتەکانت بنیشێنە: دانەکان یان نەهاتەکانت لەسەری ژێرینی دا و دوورییەکانی دا بنیشێنە کە لەسەر قفچەکانی دانەکان یان لەسەر براوەکانی نەهاتەکانی کڕدراو دیاری کراوە. «ئەوەمت لە چاکردنەوەی ڕووەکەکانت و دیاریکردنی ڕەگەزبوونیان وەربگرە».

باخچەکەت بپارێزە: ڕووەکەکانت بۆ نائاش و زەبەلاح بسووڕەوە. ڕووەکەکانت بەردەوام بسووڕەوە بۆ ئەوەی نیشانەی هەر زیانێک ببینیت. ڕووەکەکانت کاتێک پێویستیان بە ئاو هەبوو ئاویان بدە و سەوزییەکانت بکولەوە کاتێک شێند بوون!

دابین کردن: چۆن تەوتی باش و شیرین لە ماڵ دەربکەوێت

بۆ زیاتر کردنی بەردەستبوون لە باغی ماڵ، هەوڵی ئەم تاکتیکان بدە:

کاشتنی هاوڕێ: هەندێک فیزی دوستی نزیکن و فایدەی لە کاشتنی هاوبەشیان دەبینن. بۆ نمونە: کاشتنی بازلیک لەگەڵ تەوت دەتوانێت شیرینییان زیاد بکات و مانگەی خەڵکی دوور بخاتەوە.

فیزییەکانت بگۆڕە: سەرچاوەکە بە بەکارهێنانی گۆڕینی فیزییەکانت لە هەر فصلێک تازە بکە تا بەرەوپێشچوونی نەخۆشییەکانی خاک و کەمبوونی تەختەخوراک جێگیر بکەیتەوە. دووبارە کاشتنی کۆمەڵێک فیزی دیاریکراو لە هەمان شوێندا ساڵ بە ساڵ دەتوانێت ببێتە هۆی دروستبوونی ڕووخساری بەرهەمهێنەرتر و بەردەستبوونی زیاتر.

چۆن باغەکەت مولچ بکەیت: کاتێک بەکار دێت بۆ مولچکردنی حولی ڕووخساری باغدا، ژمارەیەکی گەورەی فایدە دەتوانرێت لە باغی مولچکراو وەربگیرێت کە شاملی ڕزگارکردنی شلەی خاک، لەناوبردنی گیا غەڵتەکان و کۆنتڕۆڵکردنی پلەی گەرمی خاک دەبێت. موادی ئۆرگانیک وەکوو کاه، دەرەکان یان بڕەکانی گیا باشترین کاریان دەکات.

ئاو بە باشی بەکاربهێنە: ڕووکەکانتان بە ئاو دابه‌خشه‌ له‌ به‌رده‌می كه‌متر بۆ ئەوەی ڕەگەکانیان بە توندی ڕووخێن. بیر لە بەکارهێنانی شلەیەک بە هاوبەشکردن یان جۆرە سیستەمێکی شڵەتەیی بکە بۆ شڵەتەدانی باغەکەت.

کۆکردنەوەی ناوبانگ: دڵنیابە لە کۆکردنەوەی میوە و نەخۆکانت بە ناوبانگ بۆ ئەوەی ڕووخاندنی زیاتر چاک بکەیتەوە. میوە و نەخۆکان کۆبکەرەوە کاتێک گەشەتان کرد بۆ ئەوەی شوێن بۆ نوێترەکان دروست بکەیت.

سودەکانی گەشەپێدانی میوە و نەخۆی ئۆرگانیکی خۆت لە ماڵەوە

گەشەپێدانی میوە و نەخۆی ئۆرگانیکی لە ماڵەوە چەندین سودی هەیە، بخوێنەوە بۆ ئەوەی بزانیت چی دەتوانیت بەدەست بهێنیت، سود بۆ هەردووکی: ژینگە و خۆت.

بەرهەمهێنانی تەندروستتر: میوە و نەخۆی ئۆرگانیک بە دووایی لە دژە شیرچە، دژە ڕووکە و نا-گەمۆ بۆ خێزانێکی تەندروست و دڵخۆش.

کاریگەری سەر ژینگە: تەکنیکە ئۆرگانیکییەکان کەمکردنەوەی پیسی ژینگە، پاراستنی ئاو، کەمکردنەوەی فرسایشی خاک. گەشەپێدانی باغی تایبەت بە میوە و نەخۆی ئۆرگانیک رێگایەکە بۆ بوون بە بەشێک لە چارەسەر، نەک بەشێک لە کێشەکە.

بەهاکەی کەمە: لەوانەیە پێشتر بینیویت بەرهەمە ئۆرگانیکەکان چەند نرخێکی بەرزیان هەیە لە دوکانەکان، بەڵام گەشتنی بەرهەمی ئۆرگانیک لە ماڵەوە ناوازە بەمانای ئەوە بێت کە دەبێت زۆر پارە خەرج بکەیت. و دەزانیت کە کیفییەت و تازەیی بەرهەمت بەهێزە.

شیربەخشترە شیربەخشی بەرهەمی ئۆرگانیکی گەشتوو لە ماڵ بۆ زۆربەی خەڵک دادەنرێت کە باشترە لە بەرهەمی دوکان. دەتوانیت شیربەخشی بەرهەمی تازەی ئۆرگانیک بپەسورێت بە گەشتنیان خۆت.

ئارامی دڵ خۆشە دەزانیت چۆن بەرهەمت گەشتووە و چی تێدا بووە، ئارامی دڵت هەیە و دڵت خۆش دەبێت. هیچ شتێک وەک کۆکردنەوەی بەرهەمت لە باغچەکەت یەکسان نییە.

تەنیاکان بۆ چارەسەرکردنی زۆرترین شاخەکانی باغچەکەت

کاتێک شاخەکان باغچەکەت داگیر دەکەن، زۆر سوڕدەخوات، بەڵام چالاکییەکانت هەن کە دەتوانیت بیان وەستان بەناویان دا.

دشمنانی سبی: داهێنەری هەسارەکانی فایدەیی وەکو کابرەی سپی، شامار و مانتیس بۆ باغەکەت بێهێڵە بۆ ئەوەی یارمەتیت بدات لە شڵەژاندنی زەرەرکارەکان. هەرچەندی گوڵ بکەیت کە شاخەکان داوا دەکەن، هەرچەندی دەتوانیت سیستەمی تەنهاوەری بەهێزتر بکەیت.

گیای هاوڕێ- هەندێک گیا دەتوانن یارمەتیت بدەن لە دوورخستنی زەرەرکارەکان و پاراستنی نەخۆکانت. بۆ نمونە، لەگەڵ ڕۆدز و دیلاهات، کاشتنی گیای ماریگۆڵد حولی تۆماتۆکانت دەتوانێت یارمەتیت بدات لە دوورخستنی نیماتۆد و زەرەرکارەکانی تر.

شووشە خانەیییەکان: شووشەی خۆت دروست بکە بە بەکارهێنانی شتەکانی ماڵەوە وەکو سیر، مەروزی توند و ساڤون. ئەم چارەسەرە خانەیییانە دەتوانن چارەسەری بەرهەمهێنان بەبێ بەکارهێنانی کیمیاوەری زیانبار بکەن کە دەتوانێت گیاکان زیان بگەیەنێت یان بۆ ژینگە زیانبار بێت.

پۆشینەکانی ڕیز: پۆشینەکانی ڕیز بەکاربهێنە بۆ پاراستنی گیاکانت لە زەرەرکارەکان، لە جملەدا شاخۆکان، شاخی سپی و خولەکەکان. ئەم پۆشینانە بەربەستێکی فیزیاییین، بۆیە دەتوانرێت لە کاتی زستان یان کاتی ئاسنای ڕووناکیشدا بە باشی بەکاربهێنرێن.

چینکردنی ناوبانگ: هەروەها وتوم، چینکردنی سەختەکانت دەتوانێت یارمەتی بدرێت لە شکاندنی چینی ئاژەل و کەمکردنەوەی شاندنتربوون. بۆ ئەوەی ئاژەل دووربخەیتەوە، ڕزگاری بە سەختە هاوشێوە لە هەمان شوێن ساڵ بەسالدا بکە.

چۆن پارە بچێت بە ڕزگارکردنی خۆراکی تازەت

دەتوانیت خۆراکی تازەت خۆت ڕزگار بکەیت بۆ زیاتر لە تەنها وەستانی تەندروست — لە ماوەی درێژدا جارێکی تر پارەت دەچێت:

خواردنی نزیکەی بێپار: کاتێک خواردنی خۆت ڕزگار دەکەیت، زۆر کەم دەکەیت لە خواردن و خواردنەوەکان کاتێک سەختەکان بە تەواوی دەگەن. هەرگیز تەنیا نابیت بۆ میوە و سەختی تازە لە باخچەکەتدا.

هیچ شتێک ناڕەوێت: تۆ سەختەکان دەکەویت کاتێک بەکاردێن، بۆیە هیچ شتێک لە ماڵەکەت ناڕوات. خواردنەکان لە فرۆشگا دەتوانن پێش ئەوەی بەکاربهێنیت بچێن، بەڵام ئەگەر خۆت ڕزگاری بکەیت، دەتوانیت ئەوە بکەویت کە پێویستت پێیە کاتێک پێویستت پێیە.

کەمکردنەوەی هەنگاو: بەرهەمی ناو دوکان بە شێوەیەکی تیپیکی بۆ دووری زۆر دەگوازرێتەوە، کە دەتوانێت ببێتە هۆی نرخی بەرزتر. کاتێک خۆت دروستی دەکەیت، هیچ هەنگاوێک نییە و دەتوانیت تازەی تر لە باخچەکەت بەدەست بهێنیت.

پاشەکەوت بکە هەموو ساڵە: بەرنامەرێزی ڕاست و چالاکییەکانی وەکو بوونی باخچەی ناو ماڵ یان گەشتنی شلۆقی ڕووخسار بەرهەمی تازە دابین دەکات بۆ ماوەی هەموو ساڵە بەبێ ئەوەی پشت بسەپێنیت بە سەوزییەکانی دوکان. لە ماوەیەکدا، ئەمە دەتوانێت پاشەکەوتێکی گەورە بێت.

خواردنی تەندروستتر: هەموو کەس دەزانێت کە دەبێت زیاتر سەوزی بخوات، باوەڕمەوە؟ زانینی ئەوەش یەک شتە، بەڵام دروستکردنی خۆت رێگای باشە بۆ ئەوەی خۆت تشوو بکەیت بۆ خواردنی تازە و تەندروست و دوور بیت لە قۆناغی خواردنە پڕوسەکراوە بەهای باهایییەکان. ئەمە دووبارە سەرکەوتنێکە بۆ جیبەکەت و کەمانی میشکەکەت.

١٦ شت کە ئەوەندەی تۆ دەبێت هەسارەکانی خۆت لە ماڵەوە بگورێن، ودەتوانیت سەرچاوەیەکی باشیش لە داروشتی خۆت ببینیت. کەواتە بیر لەوە بکەوە کە دەستبکەیت بە بچووک، هەموو کەسێک هەڵە دەکات، و هەموو گامێکت لە چاودێری ڕەقەبوونی باغددا زۆر بەهێز بیهەست. "ئەگرای کینگ یارمەتیت دەدات لە گەشانەوەی شتی ماڵی بە پێشکەشکردنی باشترین دانە و دارەکان کە سەرکەوتنی باغەکەت بەرهەمهێنانی دەکەن. داهێشتنت بەخێربێت!"